Vandaag gaat de zon onder. Niet alleen in de natuur, maar ook in mijn hart.
Het moment dat mijn kleindochter vertelde wat een juf had verteld. Dat de boeren de grote vervuilers zijn. Mijn kleindochter was boos geweest. Maar durfde niets te zeggen. Oma, zo zijn jullie niet. Het is gemeen.
Ik zuchtte diep en voelde mij bedroeft. Ja kind. Het is ook gemeen. Ik wilde haast schreeuwen van: Weet de juf niet dat wij de stikstof gebruiken voor de gewassen. Weet de juf niet dat onze gewassen voor de broodnodige zuurstof zorgen. Weet de juf niet dat er maar 15 mg per vierkante meter aan stikstof in de grond wordt aangebracht op het land van de boer. Weet de juf niet dat de boeren hun land en watergangen onderhouden. Weet de juf niet dat als de boeren weg zijn van het land, de burger het onderhoud zal moeten bekostigen. Weet de juf niet dat vele gronden straks worden volgebouwd. Weet de juf niet dat hoe minder groen, hoe minder stikstof wordt afgebroken, hoe minder zuurstof er wordt geproduceerd. Weet de juf niet dat de veestapel gelijk is gebleven vanaf 1980, dat het de mensheid is die enorm toenam, met al zijn vervuiling erbij. Weet de juf niet dat door de grote welvaart een wegwerpmaatschappij is ontstaan. Weet de juf niet dat de boeren voor haar eten zorgen. Weet de juf überhaupt wel waar ze over praatte.
Maar in plaats van het uit te schreeuwen, vouwde ik mijn handen. Ik keek mijn kleindochter aan. Zolang jij in opa en oma gelooft, komt het goed. Ooit zal men het gaan zien. Als de boeren weg zijn. Als alles uit buitenland komt. Maar dan is het voor ons te laat dacht ik erachter. Te laat voor de bevolking. Te laat voor onze kleinkinderen. Het geeft mij nog meer kracht om door te gaan. Om 1 oktober er te staan. Voor onze kinderen, kleinkinderen en al die mensen die ons nodig hebben. Ondanks wat men de bevolking wil doen geloven. Ondanks alle leugens over ons, ondanks de regering. Ondanks die enkele juf of meester. Of juist daarom.
Liesbeth Grashoff